Community Based Rehabilitation Network Timor-Leste (CBRN-TL) – Treatment towards PWD in health facilities – 05/01/2018
Vikeke May 1, 2018
SEITOR
Saude
MINISTERIU NE’EBE INVOLVE
Ministeriu Saude, Ministeriu of Edukasaun, Ministeriu Solidariedade Social Inklusivu
PROGRAMA PERIOD
May 1, 2018 – October 30, 2018
Rezumu kona ba Programa no metodolojia Auditoria Sosial
Area no Tarjetu
Munisipiu Viqueque sai hanesan area peskija Auditoria Sosial
Area
Munisipiu Viqueque iha postu 5, kada postu ami foti sucu rua sai ami nia area target mak hanesan:
- Postu Watucarabau ( sucu Loi – Huno no Sucu Irabin de Baixo )
- Postu Uatulari ( Sucu Waitame no Suco Matahoi )
- Postu Lacluta ( Sucu Dilor no Sucu Uma Tolu )
- Postu Viqueque Vila ( Sucu Bahalarawain no Sucu Luca )
- Postu Ossu ( Sucu Builale no Suco Loi – Huno )
Targetu
- Kada postu Administrativu sentru saude total 5 ( CHC )
- Pesoal saude nain 5
- Postu administrativu 5
- Xefi suku nain 10
- Familia no Ema Ho defisiensia 8
- Kada postu focu grup diskusaun 2×5 x 10= 8 ema.
Metodu
- Foku Diskusaun Grupu (FGD).
- Intervista
- Kusioner
- Documentasaun
Deskobrimentu Xave
1. Pesoal saude (PS) seidauk iha kuñesementu diak kona-ba oinsa atu komunika ba pasiente ho defisíensia, liu-liu oinsa uza lingua sinais ka jestual no letra braill.
2. Pesoal saude la duun iha atitude ne’ebé diak wainhira koalia ba ema ho defisíensia, liu-liu lingua/termenolojia kona-ba asuntu defisíensia.
3. Pesoal saude la duun fo prioridade ba ema ho defisiensia durante atendementu movel iha area remotas nomós iha sentru saude.
4. La duun involve ema ho defisíensia iha planu, prosesu no foti desizaun kona-ba dezenvolvimentu saude suku nian
Rekomendasaun
Ministeriu Saude
- Presiza kapasita Pesoal Saude kada postu sira kona ba lian Gestual no letra Braille atu bele uja hodi komunika ba ema ho defisiensia sira.
- Presiza kria politika no prosediamentu atu atende ema ho defisiensia (matadalan ne’ebé ema ho defisiensia rasik mak hakerek ka involve), iha kada postu saude.
- Pesoal saude presija halo vizita regular ba pasiente ho defisiensia sira iha area remotas.
- Presiza kria baze de dadus kona-ba istoria atendementu ba pasiente ho defisiensia.
- Presiza fo formasaun ba pesoal saude kona-ba oinsa komunika ba pasiente ho tipu defisiensia oin-oin (liu-liu ba labarik ne’ebé ho autismu, defisiensia psikososial, down sindrome, epilepsia…
Ministeriu Edukasaun
- Presiza loke sentru formasaun ba ema ho defisiensia tilun no matan, inklui mos sira nia familia atu sira bele hakerek no lee ( Ministeriu Edukasaun koopera ho SEFOPE no doadores sira)
- Presiza fo formasaun ba profesores atu hanorin lingua sinais no letra braille ba labarik ho defisiensia tilun no matan (profesional defisiensia nia iha kada eskola)
- Kria booklet ka pamfletu kona-ba oinsa komunika ba labarik ho Autismu no halo dizeminasaun.
Ministeriu Solidariedade Social Inklusivu
- MSSI; atu hasae subsidiu ba feto no labarik ho defisiensia atu sira bele selu gastus ba tratamentu saude ne’ebé seriu. (ex. gastus ba transporte atu halo tratamentu, gastus ba sosa aimoruk no sst.)
- Fo apoiu finanseiru ba institusaun, sentru formasaun ka ONG sira ne’ebé suporta feto no labarik ho defisiensia, nune’e sira bele hetan atendementu saude ho diak.
Involvimentu Auditoria Sosial
Imi iha asesu ba kontratu?
N/A
Formatu Involvimentu Komunidade
Individual, Suku, Postu Administrativu, Munisipiu
Komprimisiu Guvernu hosi
Postu Administrativu, Munisipiu
Partisipasaun Jeneru
Mane, Feto
Benefisiariu ba Projeitu: 0
Comments are closed.